Cep telefonu, bilgisayar, televizyon ve elektrikli arabalarda kullanılan neodyum mıknatısı, Türkiye’de yerli imkanlarla laboratuvar ortamında üretildi. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde (SBÜ) yürütülen çalışmalarda Türkiye’nin birinci sıcak preslenmiş – izotropik Neodimyum-Demir-Bor (NdFeB) mıknatısları üretildi.
Neodyum (Nd), Demir (Fe) ve Bor (B) bileşenlerinden üretilen “muhteşem güçlü elektromanyetik mıknatıs” olarak da tanımlanan Neodimyum-Demir-Bor (NdFeB) mıknatısları, elektronik aygıtların değerli bileşenlerinden biri. Güçlü yapılarından ötürü rüzgar türbinlerinde, insansız hava araçlarında, elektrikli motorlarda, jeneratörlerde ve yüksek tork gerektiren teknolojik araçlarda tercih ediliyor.
SBTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kul, AA muhabirine, uzun süren çalışmalar sonucunda büsbütün yerli aygıtlarla laboratuvar ortamında kelam konusun mıknatısların “sıcak preslenmiş – izotropik” çeşidini üretmeyi başardıklarını söyledi.
Projenin, Ender Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsünün (NATEN) ilgisini çekmeyi başardığını aktaran Kul, enstitünün mıknatısların endüstriyel boyutta üretilmesi için çalışmayı fonlamak istediklerini aktardı.
SBTÜ Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Temel Bilimler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Fatih Kılıçaslan, neodyum mıknatıs pazarının yıllık 25 milyar dolarlık bir pazar olduğu ve Türkiye’nin bu pazardan neredeyse hiç hisse almadığını tabir etti. Geliştirilecek eser ile bu devasa pazardan hisse alınması amaçlanıyor. Mıknatısların geliştirilmesi için kullanılan ekipmanların da yerliliğine vurgu yapan Kılıçaslan, “Bunun için öncelikle bir vakum indüksiyon ergitme sistemi, daha sonra vakum melt spinner aygıtı, son basamakta ise vakum sıcak pres aygıtını büsbütün kendimiz tasarladık ve hepsini Türkiye’de ürettirdik. Böylelikle 300-400 bin avroluk bir yatırım gerekirken, bunu 35-40 bin avro maliyetle tamamlamış olduk.” dedi. Ayrıyeten mıknatısların hammaddesinin de yerli imkanlarla karşılanması için çalışmaların yapıldığını aktardı.
SBTÜ’deki çalışmanın yanı sıra Karadeniz Teknik Üniversitesi bünyesinde de yerli neodyum mıknatıs geliştirme çalışmaları sürüyor.
