ABD’li teşebbüs BioBot Analytics, Covid-19’un takibi için değişik bir yol kullanıyor. Kent kanalizasyonlarından örnekler alarak bölgelerdeki Covid-19 olumluluk durumunu takip ediyor. Bu usul sayesinde Covid-19 taşıyan lakin test yaptırmayan bireyler de dahil olmak üzere kent sakinlerinin tamamını kapsayan tahliller yapıldığı için bölgeler ortasındaki hadise potansiyeli erkenden belirlenebiliyor.
Biobot Analytics’in CEO’su ve kurucu ortağı Mariana Matus, atık su tahlil formülünün hayli tesirli olduğunun altını çizdi ve “Tuvaletler organik bilgiye ulaşmanın en kolay yolu” açıklamasını yaptı.
Biobot Analytics, 25 eyalette 138 farklı bölgede kanalizasyon sularını inceliyor. Elde edilen datalar, olay sayılarının denetim altına alınması için kullanılıyor. Örneğin olay yoğunluğunun olduğu bölgelerde hastane gereksinimi artacağı düşünülerek sıhhat altyapısı güçlendiriliyor.
Atık su tahlilleri sonucuna nazaran Boston ve New York eyaletlerinde salgının tepe noktayı atlattığı sonucuna ulaşıldı. Ohio, Utah, Florida üzere büyük eyaletlerde ise şimdi tepe noktaya ulaşmadı. Bu bilgiler sonucunda bu eyaletlerdeki sıhhat altyapısı güçlendirildi. Şirket yetkilileri Boston’daki düşüşte bu tahlillerin tesirli olduğu söylüyor. ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi, atık suları tahlil etmek için çalışan tesis sayısının yetersiz olduğunu ve 500 yeni tesis daha kurulacağını söyledi. Bu sayede salgının mahalle mahalle takibi yapılabilecek.
Sistemin çalışma hali hakkında bilgi veren Houston kentinin etraf bilimi sorumlusu Dr. Loren Hopkins şunları söyledi:
“Bir mahalleden aldığımız bilgilerde buradaki hadiselerin yüksek seyirde olduğunu gördük. Bu bölge için özel tedbirler aldık. Burada testleri artırdık, paklık gereçleri dağıttık ve aşı çalışmalarını ağırlaştırdık. Kısa mühlet içinde bu mahalle yüksek riskli bölge olmaktan çıktı. Houston, bu tekniğin ne kadar tesirli olduğunun bir örneği.”
Türkiye’de de 25 vilayette kanalizasyondan virüs takibi yapılıyor
Türkiye’de atık sularda Covid-19 tahlili için Atık Sularda Sars-Cov-2 Ölçümü isimli pilot çalışma yürütülüyor. Haziran 2020’den bu yana 22 kentteki birtakım bölgelerde datalar inceleniyor. Bu bilgiler covid19.tarimorman.gov.tr adresi üzerinden halka açık biçimde paylaşılıyor.
Sitedeki datalara baktığımızda İstanbul’daki dataların 12 Aralık’a, Türkiye genelindeki son ölçümlerin ise 26 Kasım’a ilişkin olduğu görülüyor.
