Japon bilim insanlarından kimsenin beklemediği şaşırtan keşif
Orta Japonya’daki bilim insanları, Japon folklorundaki yaratıkları ürkütücü bir halde anımsatan üç yeni biyolüminesan solucan tipi keşfettiler. Japonya’nın çeşitli yerlerinde bulunan yeni Polycirrus solucanları, bu doğaüstü varlıkların yanı sıra ünlü bir Japon deniz biyoloğunun da ismini taşıyor.
Biyolüminesans, organizmalar tarafından kemilüminesans olarak bilinen kimyasal bir tepkiyle ortaya çıkar. Tepki, “soğuk ışık” olarak da anılmasına sebep olan biçimde çok düşük ısı düzeyleri üretir. Bu etkiyi yaratan organizmalar, bilhassa potansiyel eşleri yahut avları kendilerine çekmek üzere çeşitli hedeflerle kullanır. Kırkayaklar ve ateşböcekleri üzere birtakım çeşitler ise yırtıcıları savuşturmak için ışığı kullanır.
Ancak bu parlak biyolüminesan organizmalar hayli enderdir. Bilim insanları, şu anda dünya genelinde ve çoğunlukla okyanusta bu çeşitten sadece 7.000 civarında organizma tipi buldular. Sınıflandırma ve karşılaştırma için kâfi örnek bulunamadığından ötürü bu alanda hudutlu sayıda araştırma yapıldı.
Biyolüminesan canlıların bu kadar az olması, yeni solucanların keşfini daha da değerli hale getiriyor.
Japonya’daki Nagoya Üniversitesi’nde baş araştırmacı olan Naoto Jimi, yaptığı açıklamada, “Polycirrus cinsinin lüminesansı üzerine evvelki araştırmamız, onu biyolüminesans çalışmaları için pahalı bir örnek olmasını sağladı” dedi ve devam etti: “Ancak daha sonra, tek bir Polycirrus çeşidi olduğunu düşündüğümüz şeyin aslında üç farklı tıp olduğunu keşfettik.”
Polycirrus, Japonya’da çoklukla ırmaklar ve akarsular üzere sığ sularda yahut kıyılarda bulunan küçük solucanlardır. Bu solucanlar, yiyeceklerini aramak için kullandıkları dokunaçlarıyla da tanınır. Dokunaçlar, parlak mavi-mor bir parıltı yayarak solucanlara farklı, etkileyici bir görünüm veriyor.
Jimi ve grubu, bu nedenle yeni keşfedilen üç cinsten ikisine Japon folklorundaki varlıkların ismini vermeyi uygun gördü. Solucanlardan biri, uzak bölgelerdeki yolcuları mevte sürüklediğine inanılan, onibi (iblis ateşi) olarak isimlendirilen, iradeli yokai çeşidine (Japon ruh varlığı) ithafen Polycirrus onibi olarak isimlendirildi.
Bir başkası ise, boynuzları ve keskin dişleri olan beyaz bir kimono giyen şeytani bir bayan olarak görünen hayalet gibisi bir yokai’den ismini alan Polycirrus aoandon yahut mavi fener. Bu yokai, fenerlere musallat olur ve alevlerini maviye çevirir.
Son solucan Polycirrus ikeguchii, ismini Notojima Akvaryumu’nun eski yöneticisi Shinichiro Ikeguchi’den alıyor.
Araştırmacılar artık yeni keşfedilen solucanların parıltılarını nasıl ürettiklerini öğrenmeyi amaçlıyor. Bulgularının, biyolüminesansta yer alan moleküler süreçler hakkındaki anlayışımızı derinleştireceğini ve yeni teknolojilerin geliştirilmesi üzerinde tesiri olabileceğini umuyorlar.
Çalışma Royal Society Open Science’da yayınlandı.
