Kızıl Gezegen Mars, Bugünden 3 Milyon Yıl Evvel Nasıl Bir Gezegendi?

Bilim insanları Mars bulmacasını hala büsbütün çözebilmiş değil. Yüzey araştırma aracı ve uydu gözlemlerinden gelen datalar sayesinde bir vakitler yüzeyinde bol ölçüde su olduğunu biliyoruz. Bu da gezegenin o periyotlarda sıcak ve nemli olduğuna işaret ediyor. Başka taraftan, bulunan öteki ispatlar da Mars’ın genelde soğuk olduğunu, lakin soğuk ve kuru bir çöl olmadığını da gösteriyor. Bu iki fikir birbiri ile çatışıyor üzere görünebilir, lakin yeni araştırmalar ikisinin de hakikat olduğunu gösteriyor. Mars bir vakitler hem soğuk hem de nemli bir gezegendi.  

Araştırmacılar, Kızıl Gezegende şahit olunan şaşırtan özellikleri açıklayabilecek bir model oluşturmak için çeşitli çalışmalar yürüttü. Gezegen sıcak ve ıslak ya da soğuk ve kuru değilse üçüncü bir seçenek olabilir mi? Bulgularını Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayınladılar. Araştırmalarında buldukları soğuk ve ıslak senaryolarının, Mars’ın Kuzey Yarımküresi’nde kutup bölgesine uzanan geniş bir sıvı okyanusun varlığını açıklayabileceğine inanıyorlar.

Mars’ı inceleyen gezegen bilimciler, Kızıl Gezegen’de bir vakitler tsunamilerin olduğunu da buldular. Okyanus çok soğuk bir iklim nedeniyle donmuş olsaydı, bu tsunamiler olmazdı. Lakin daha ılıman bir iklim, okyanustan karaya yağış yoluyla su aktarıldığı manasına gelirdi. Bununla birlikte, soğuk ve ıslak şartlar da var olabilirdi.

Grup, bu dünya için gerekli parametreleri hesaplamak için gelişmiş bir genel sirkülasyon modeli kullandı. Mars’ın ortalama sıcaklığı, donma noktası olan 0 derecenin altında olsa bile bir okyanusun var olmasının mümkün olduğunu hesapladılar. 3 milyar yıl evvel, buzulların ovalardan akıp okyanusa geri döndüğü, güneyde buzla kaplı platolar kalmış olmalı. Yağışlar ise kıyı şeridinde ölçülü olabilirdi. Bu senaryoda, okyanus yüzeyi 4,5 derece olabilirdi. Bu sıcaklık elbette tropikal değil, lakin suyun sıvı kalması için kâfi.