Yeni yerli aşıda kıymetli gelişme! ‘Bir dozu 2 yıl etkili’
Koronavirüs (COVID-19) salgınıyla gayrette en kıymetli kozlarımızdan olan aşılama çalışmaları sürat kesmeden devam ediyor. Pfizer-BioNTech tarafından geliştirilen ve FDA’dan tam onaylı Comirnaty aşısı başta olmak üzere Moderna, Sputnik-V, Sinovac üzere farklı teknolojilerle geliştirilen aşılar tüm dünyada uygulanmaya devam ediyor.
Sıhhat Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen inaktif Koronavirüs aşısı Turkovac, acil kullanım onayı almasının akabinde vatandaşların erişimine açıldı. Birinci ve ikinci doz aşısını olan herkes isteğe bağlı olarak hatırlatma dozunu Turkovac ile yaptırabiliyor. Turkovac’tan farklı bir teknolojiyle geliştirilen yeni yerli aşıdan yeterli haber geldi.
Yeni yerli aşı, adenovirüs tekniğiyle geliştiriliyor
Hürriyet’in haberine nazaran, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nün öncülük ettiği yerli adenovirüs usulüyle geliştiriliyor. Sıhhat Bakanlığı’nın paylaştığı bilgiye nazaran, viral vektör (adenovirüs) aşılarıyla; grip gibisi hastalık yapan bir virüsün genetik müdahale sonrası Koronavirüs proteini ile desteklenerek beşerde bağışıklık oluşturması amaçlanıyor.
Ağız ve burundan da uygulanabileceği belirtilen yerli aşının çalışmalarına 17 Mart 2020’de başlandı. Laboratuvar ortamında üretimi yapıldıktan sonra hayvan deneyleri muvaffakiyetle tamamlanan aşının klinik çalışmasına başlanması üzere Sıhhat Bakanlığı onayına başvuruldu. Lakin insan deneyleri için fabrika ortamında üretim yapılması gerektiğinden müracaat reddedildi.
Bunun üzerine İstanbul’daki bir ilaç fabrikasıyla anlaşıldı. Aşının üretilmesinin akabinde tekrar klinik çalışma için Sıhhat Bakanlığı onayına başvuruldu ve bu sefer bakanlıktan müsaade çıktı.
Aşının Faz-1 çalışması başladı
Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde başlayan çalışmayla ilgili konuşan Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut, aşının Faz-1 sürecine geçildiği bilgisini aktardı. Akbulut şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşıların mRNA, inaktif ve emsal adenoviral vektör tabanlı aşılar olduğunu belirtti.
Geliştirdikleri aşının tasarımı itibariyle yenilikçi ve ileri teknoloji eseri adenoviral vektör aşısı olduğunu söyleyen Hakan Akbulut, “Böyle bir aşının ülkemizde yapılabilmesi ve bu evreye getirilmesi bizler için değerli bir olay.” sözünü kullandı. Turkovac ile birlikte toplamda 4 tane yerli aşı geliştirilmiş olduğunu aktaran Akbulut, yeni aşının tüm varyantlara karşı tesirli olmasını beklediklerini lisana getirdi.
Bir dozun 2 yıl tesirli olması bekleniyor
Prof. Dr. Hakan Akbulut, Faz-1 çalışmasına başlanan aşının uzun müddetli bağışıklık oluşturmasını beklediklerini söyledi. “3-4 ayda bir tekrar doz yaptırmak yerine aşılandıktan sonra ortalama 2 yıl kadar tesirli olmasını tasarladık” diyen Akbulut, açıklamasının devamında “Ama doğal şu an bütün bunları tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek çalışmayı klinik çalışmayı yaptıktan sonra daima bir arada göreceğiz.” dedi.
Hakan Akbulut, geliştirilen adenoviral vektör tabanlı aşı ile ağız ve burun boşluğunda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulacağı bilgisini paylaştı. Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulanmaya başlanacağını belirten Akbulut, istekli olmak için Koronavirüs geçirmemiş ve aşılanmamış olma kaidesi arandığını aktardı.
